Stężenie tlenu w powietrzu atmosferycznym wynosi 21%, w trakcie leczenia niektórych schorzeń konieczne jest jednak podawanie choremu mieszanki gazów, zawierającej większą jego ilość: do 40-50% przy terapii długoterminowej i nawet ok. 90%, jeżeli ma mieć ona charakter krótkotrwały. Wymaga to zastosowania specjalistycznej aparatury medycznej — butli z tlenem lub koncentratorów tlenu.
Czym jest stacjonarny koncentrator tlenu?
Najczęściej używanym narzędziem tlenoterapii jest stacjonarny koncentrator tlenu. Zasady jego działania są stosunkowo proste: pobiera on powietrze z otoczenia, a następnie wychwytuje zawarty w nim azot, zwiększając tym samym udział tlenu. Nie będziemy szczegółowo opisywać całego tego procesu — tutaj można dowiedzieć się, jak działa stacjonarny koncentrator tlenu i jakie są jego dodatkowe funkcje; zainteresowanych zachęcamy do zapoznania się z tymi informacjami.
Wspomnijmy jedynie, że urządzenie to jest w stanie bez problemu podnieść zawartość tlenu w powietrzu nawet do ok. 90%. Mankamentem tego typu aparatury jest sposób zasilania — prąd, niezbędny dla jej prawidłowego funkcjonowania, pobierany jest z sieci. Ze stacjonarnych koncentratorów tlenu nie można więc korzystać tam, gdzie nie ma gniazdek.
Jak działa mobilny koncentrator tlenu?
Wspomniane wyżej ograniczenia można łatwo pokonać — wystarczy zastosować przenośny koncentrator tlenu. Urządzenia tego typu mają niewielkie rozmiary i zasilane są z nowoczesnych akumulatorów. Ponownie pozwolimy sobie odesłać czytelników do źródeł zewnętrznych — tutaj można dowiedzieć się, jak działa przenośny koncentrator tlenu oraz na czym polega specyfika jego użytkowania. Dla naszych dalszych rozważań istotna jest jedna z cech tego sprzętu — ma on niższą wydajność niż urządzenia stacjonarne. Nie powinien być on więc traktowany jako zamiennik tych ostatnich, lecz raczej jako ich uzupełnienie.
Butla tlenowa — co to takiego?
Alternatywą wobec koncentratorów tlenu jest butla tlenowa. W odróżnieniu od omawianych wcześniej aparatów nie zmienia ona składu powietrza, lecz po prostu przechowuje tlen (można powiedzieć, że jest swoistym magazynem tego cennego pierwiastka). Ma to swoje zalety — użytkowanie butli pozwala uzyskać:
- pełną niezależność od źródeł zasilania;
- wyższe wskaźniki przepływu tlenu.
Rozwiązanie to zapewnia też spokojny sen (butla nie wydaje praktycznie żadnych dźwięków).
Butla tlenowa czy koncentrator tlenu — które rozwiązanie jest bezpieczniejsze?
Niestety, wspomniane zalety butli tlenowej nie równoważą jej wad. Najważniejszą jest niższe niż w przypadku koncentratorów bezpieczeństwo użytkowania: gaz w butli jest pod wysokim ciśnieniem, jakakolwiek nieszczelność może mieć więc tragiczne skutki.
W przypadku koncentratorów tlenu jedynym zagrożeniem jest brak zasilania. Z zasady jednak niezapowiedziane przerwy w dostawach prądu są zjawiskiem krótkotrwałym, można więc uznać, że ryzyko to jest pomijalne.
Tlenoterapia — jak wybrać najwygodniejsze rozwiązanie?
Jeżeli idzie o wygodę użytkowania, każde z prezentowanych rozwiązań ma swoje wady i zalety.
- Użytkownik koncentratora stacjonarnego nie musi pamiętać o kłopotliwych wymianach butli ani o ładowaniu akumulatora. Wadą tego rozwiązania jest natomiast jego pełna zależność od sieci energetycznej.
- Używając mobilnych koncentratorów tlenu, zyskujemy dużą swobodę poruszania się. Niestety, akumulatory, montowane w tego typu urządzeniach, mają ograniczoną pojemność. Same aparaty nie są też tak wydajne, jak sprzęt stacjonarny.
- Butle tlenowe są ciche i nie potrzebują zasilania, ich używanie rodzi jednak najwięcej problemów: trzeba pamiętać o ich systematycznym napełnianiu (ze względu na małą ilość punktów, które świadczą takie usługi, bywa to niezwykle kłopotliwe) oraz zachować ostrożność w trakcie posługiwania się nimi.
W praktyce najwygodniejszym rozwiązaniem jest więc zakup lub wynajęcie stacjonarnego koncentratora tlenu, a w razie konieczności opuszczenia domu — wypożyczenie aparatu przenośnego (nie ma problemu, by wynająć go np. na tydzień).
Co będzie tańsze — użycie butli czy koncentratora tlenu?
Korzystanie z butli tlenowej wiąże się również z wysokimi opłatami — trzeba ją nie tylko wynająć, lecz również wielokrotnie napełnić. Na dodatek punkty, które oferują takie usługi, nie są zbyt liczne, dojazd do nich może być więc kłopotliwy i kosztowny.
W przypadku korzystania z koncentratora stacjonarnego najtańsze — przy krótkotrwałym użytkowaniu — będzie jego wypożyczenie: ceny najmu zaczynają się od 100 złotych miesięcznie (w przypadku sprzętu przenośnego zapłacimy nieco więcej). Koszty oprzyrządowania i materiałów eksploatacyjnych — wody do nawilżacza, wąsów tlenowych — są tak znikome, że można je w praktyce pominąć. Używanie koncentratorów jest więc znacznie tańsze od korzystania z butli tlenowej.
W jakich sytuacjach butla tlenowa sprawdzi się lepiej od koncentratora tlenu?
Z powyższych rozważań wynika, że koncentratory tlenu są zazwyczaj tańsze w eksploatacji i bezpieczniejsze niż butle. Te ostatnie jednak w dalszym ciągu są używane tam, gdzie:
- nie ma dostępu do sieci energetycznej;
- konieczne jest szybkie działanie.
Butle z tlenem znaleźć więc można np. w placówkach medycznych i w pojazdach służb ratowniczych. Jeżeli jednak tlenoterapia ma być długotrwała i odbywać się w warunkach domowych, lepszym rozwiązaniem będzie koncentrator tlenu.